Тоо чухал уу?, чанар чухал уу? Ингэж асуухын шалтгаан нь Монголын их, дээд сургуулиуд юм. Одоогоор Монголын 200 орчим их дээд сургуулийн ихэнх нь нийгмийн чиглэлийн хөрөнгө бага шаарддаг сургуулиуд байгаа нь дээд сургуулиар мөнгө олох гэсэн хүмүүсийн санаа ч юм шиг. Нийт их дээд сургуулийн хугас(1/4) нь 200 хүрэхгүй оюутантай(100 хүрэхгүй оюутантай дээд сургууль 15 байгаа гэнэ. 2008 оны байдлаар) бөгөөд эдгээр сургуулийг их дээд сургууль гэж хэлэхэд нэн бэрхтэй. 4 курс, хэд хэдэн ангид хуваагдах гээд бодвол бүр ч аймаар. Бас өөрсдийн байргүй, гадаа жорлонтой, бүр дээд сургуулийн эрхгүй мөртлөө 14 хүүхэд элсүүлчихсэн хичээллэж байсан дээд сургууль ч байх. Зарим нь оюутангүй шахам байхад зарим нь хэтэрхий олон оюутантай ч байх. Нэг ангид хэтэрхий олон оюутан хичээллэхэд нөхцөл бололцоо нь юу болох билээ дээ. Математик, Физикийн хичээлийг 100 гаас дээш оюутантай хичээллэвэл үр дүн нь ямар байхыг бодохын ч хэрэг байхгүй л дээ.
Хамгийн шог нь юу вэ гэхээр өнөө хэдэн их дээд сургуулиуд нь төрөл бүрийн анги нээчихсэн. ЭМШУИС-д мэдээлэл зүйн анги, ШУТИС-д бол Эх баригчын ангиас бараг бусад нь бүр цаашилбал ХААИС-д математик-мэдээлэл зүйн багшийн анги байна гээд нэг бодоод үз дээ. Ингэж их дээд сургууль олон анги нээдэгийн шалтгаан бол ердөө л олон оюутан элсүүлж төлбөрийг нь хурааж авах. Тэгээд 4 жилийн дараа нэг бакалавр гэсэн бичигтэй хэн ч дуурайлгаад хийчихээр нэг хавтас өгч байгаа нь аятайхан бизнес бусуу. Өнөө хавтас нь за да бараг л хэрэггүй шахуу эд дээ. Тухайлбал Их дээд сургуульд сурах нь хэрэггүй, зөвхөн хавтас нь л хэрэгтэй гэдгийг яруу тодоор харуулсан хүн бол нийслэлийн авто замын газрын дарга асан Бат-Эрдэнэ гэдэг нөхөр байх шив дээ.
Төрийн өмчит л юм бол энэ хэдэн их дээд сургуулиудаа төрийн хэмжээнд бодлогыг нь боловсруулж барьдаг баймаар. Хэдэн их дээд сургуулиудын захирал нэр зүүсэн хэдэн гаруудаар Монголын дээд боловсролыг тоглуулмааргүй л байх юм. Одоогийн Монголын дээд боловсролын төлөв байдал нь XVI зууны үеийн Манжид дагаар орж, эзлэгдэхийн өмнөх үеийн хэдэн хэсэгт хуваагдсан, хэнийгээ ч хүлээн зөвшөөрдөггүй Монгол шиг л байнуудаа гэмээр.
Угтаа бол Боловсрол, Мэдлэг 2 тусдаа асуудлууд биз дээ. Ямар сайндаа Харвардын комминуст гэсэн хэллэг хүртэл гарч байх вэ дэ. Иймээс Төрийн өмчийн их дээд сургуулиудыг бүгдийг нь нийлүүлж Монгол Улсын Үндэсний Их Сургууль гэсэн нэрэн доор оруулмаар байх юм. Ингэвэл мөн ч олон асуудлууд шийдэгдэнэ гэж бодож байна.
Энгийнээс нь тоочвол сургууль бүрт байх давхардсан ангиуд нэг мөр шийдэгдэнэ, багшлах боловсон хүчний чанар чадвар сайжирна, хамгийн гол нь төгссөн мэргэжилтэн нь гадаадад хүлээн зөвшөөрөгдөх эхлэл болно шүү дээ.
Хэрвээ төгссөн мэргэжилтэн нь чадварлаг, ядаж л Азийн рейтингд орчихвол Гадаадаас Монголд ирж суралцагчид ч бий болох ч юм билүү. Гадаад оюутнууд олноороо ирж суралцвал Улс орны эдийн засагт ч хичнээн хэрэгтэй билээ.
Ингэхэд энэ Боловсрол, Соёл Шинжлэх Ухааны Яам гэдэг байгууллага ер нь юу хийдэг юм бол оо. Уг нь Монгол Улсын боловсролын бодлогыг боловсруулдаг газар баймаар, Улсын төсвийн ихэнхийг залгидаг Яам л гэх юм билээ.
Үргэлжлэл бий.
2009 оны 7 дугаар сарын 19
Tiim shuu. Deed bolowsroliin talaar bichsen zuiltei chine sanal maash ih niilj bn.
ReplyDeleteSay bodold orj irsen zuil ni: Mongolchuud stoohuulee uchir ene biznes bolood bgaa zuiliig oorchiliy geheer ter yamand ni ch yumuu neg meddeg gazriinh ni hamaatan neg surguuli ajilluulj bh jisheetei. tegenguut yaj ch bolohgui negniihee muug uzsen yum boloh geed bdag ch yumuu.
ter sonin sonin angiin tuhaid bol yag unen, ineedtei.